Lucas Gassel van Helmont heeft eigen zomereik

Tekst en foto’s: Henk van Dijk

HELMOND Op zaterdag 9 maart 2024 werd onze Helmondse wereldbekende kunstschilder Lucas Gassel (1488- 1569) op een heel bijzondere wijze in het zonnetje gezet worden. In het Kasteelpark nabij de ‘liegbank’ werd een eikenboom, de Lucas Gassel-zomereik, geplant. Daarna vond de officiële opening plaats, van de door het museum ingerichte Gasseltoren in het Kasteel Museum en de werkplaats van Lucas Gassel. Beide activiteiten kwamen tot stand in samenwerking tussen de gemeente Helmond, Museum Helmond en het Genootschap Lucas Gassel.

Lucas Gassel-dag

Deze bijzondere Lucas Gassel-dag begon om 11.00 uur bij de hoofdingang van de Bibliotheek, aan de Watermolenwal. Hier is ook een grote schildering op de kopgevel, met veel elementen uit de schilderijen, van Lucas Gassel te bewonderen. Van hieruit ging het in optocht richting kasteelpark. Bij het borstbeeld van Lucas Gassel in het Geukerspark, werd nog even een stop gemaakt en gesproken. Ook was de kunstenares van het borstbeeld,Trudy Broos hierbij aanwezig. Hierna ging de hele stoet, die werd begeleid door het Catharinagilde en Gilde Sint Antonius Abt, weer verder. Het hele gezelschap liep voor de kar met de boom via Watermolenwal, Havenplein en Kasteellaan naar de kasteeltuin.

Aanplant zomereik

Er was ook nog een korte stop ingelast bij het bronzen borstbeeld van Lucas Gassel, aan de rand van het Burgemeester Geukerspark. Na aankomst in het kasteelpark volgde de ceremoniële aanplant van de Lucas Gassel-zomereik. Deze ceremonie werd voorafgegaan door toespraken van Lucas Gassel, zijn vriend Samplonius, cultuurwethouder Marita van Lierop en voorzitter Ger Jacobs van het Genootschap. Vervolgens werd er door wethouder Marita van Lierop, voor de aanplant bij de zomereik, een plaquette onthuld. Dit is de zomereik (Quercus Robur), of wel de Lucas Gassel-zomereik. Deze zomereik slaat in zijn eerste zestig levensjaren, elk jaar gemiddeld 31 kilogram koolstof op. Dit staat gelijk aan de productie van zo’n 83 kilo zuurstof per jaar.

Vendelgroet

Hierna werd op het grasveld voor de liegbank door de gilden een bijzondere vendelgroet gebracht. Daarna gingen de deelnemers, waaronder Lucas Gassel, zijn vriend Dominicus Samploniu en alle genodigden, naar het kasteel. Hier werden zij op de binnenplaats begroet door kasteelvrouwe Catharina van Cortenbach.

Hierna gingen de genodigden naar de toren, die sinds kort aan Lucas Gassel is gewijd. In de toren aangekomen, ging Lucas, zijn vriend Samplonius en Catharina in gesprek met cultuurwethouder Van Lierop, directeur Esther Hartzema en Ger Jacobs. Hierna werden zij en de andere genodigden, uitgenodigd om de toren te betreden om een speciale blik te werpen op het aan Lucas Gassel toegewezen schilderij ‘Het Offer van Abraham’. Nadat ook de andere deelnemers de zaal hadden bezocht, ging het gezelschap nog naar de werkplaats van Lucas Gassel, die op dezelfde etage van het kasteel tot in het najaar is ingericht.

Eerbetoon Lucas Gassel

Lucas Gassel van Helmont (1488-1570) speelde in de 16e eeuw een onderscheidende rol in de ontwikkeling van de landschapsschilderkunst. Hij gaf daarin de zomereik een belangrijke plaats. De machtige boom vormt voor hem niet alleen een entree voor een blik in een wijds en fantastisch wereldlandschap, deze boom is ook het symbool voor kracht, schoonheid, gastvrijheid, bescherming en wijsheid.

De Helmondse schilder heeft zijn jeugd doorgebracht in de directe nabijheid van het kasteel en de kasteeltuin. Als eerbetoon en blijvende herinnering aan hem, heeft het Lucas Gassel Genootschap Helmond, in samenwerking met de Gemeente Helmond, Museum Helmond, IVN Helmond en de Helmondse gilden, deze zomereik als ‘Lucasboom’ hier geplant.