Bladgeritsel

za 23 sep., 12:15 Natuur

Dit jaar is het elf jaar geleden dat ik, toen ter gelegenheid van het thema van de Open Monumentendag, mijn boek publiceerde over waardevol monumentaal groen, speciaal de bomen in Helmond. In dat boek gaat het over de geschiedenis van bomen en groen die veelal door mensenhand geplant werden ter verfraaiing van de woonomgeving, of om op een andere manier voor mensen van nut zijn. 

Om volledig te zijn, als het over het groene erfgoed gaat, zou er voor Helmond nog een boek nodig zijn, met daarin de beschrijving van wilde bomen en struiken die al duizenden jaren op dezelfde plaats groeien. Dat is het groene erfgoed dat hier op natuurlijke wijze ontstond en veel en veel ouder is (!) dan de bomen die ik in 2012 beschreef. Ook zonder dat boek, zou dat in Helmond wel eens iets kunnen zijn, na zorgvuldig onderzoek, waarvoor men vanuit het programma ‘Vroege vogels’ naar hier wil komen.

In zijn magistrale boek uit 2021 over het landschappelijk groen erfgoed in Nederland en Vlaanderen, meldt Bert Maes (zoals ik al eerder meldde, is Maes een ecoloog en cultuurhistoricus die tot ver buiten onze landsgrenzen hoog gewaardeerd wordt), nadrukkelijk dat de diverse beekdalen met houtwallen en oude boskernen rondom Helmond, zoals De Biezen met oude landweerbeplanting, de Goorloop, de Schootense Loop, de Stiphoutsche Loop, de Gulden Aa en de Kleine Aa het waard zijn om beter onderzocht te worden op groen erfgoed. Dat betekent echter allereerst dat, willen we de uiterst waardevolle unieke natuur in genoemde beekdalen niet voorgoed verprutsen, we zeker niet moeten beginnen met daar van alles aan te planten en daar ook beslist niet aan gebiedsontwikkeling moeten gaan doen! (Zoals Bert Maes het uitdrukt: de mensen zouden eens wat meer op hun handen moeten gaan zitten. Nu herinner ik mij van eerdere carnavalsoptochten, dat dat wellicht toch iets kan zijn dat de Helmondse mensen zal bevallen…) In het belang van het goed behouden van de bomen en struiken die we autochtoon noemen en die afkomstig uit oude wilde populaties die al millennia op dezelfde plaats voorkomen, dienen we in ieder geval eerst eens te inventariseren, zonder te vernielen. Wie weet wat we dan in Helmond nog voor toplocaties vinden… (Hierbij toon ik alvast beelden van één van de plekken waar – vanaf de Horst - in de richting van Croy systematisch vegetatiekundig onderzoek gedaan zou mogen worden.) 

Zodra er eventueel onderzoeksresultaten zijn, zal ik die hier direct melden. Nu wil ik tot slot nog benadrukken dat juist de autochtone flora in verband met de klimaatverandering een belangrijke en unieke positie inneemt. Deze wilde soorten hebben zich in de loop van vele eeuwen niet alleen steeds aangepast aan de lokale omstandigheden, ook zijn ze veel minder vatbaar voor ziektes. En zo nog het een en ander in verband met de biodiversiteit. In het belang van een groene leefomgeving is het van groot belang juist deze autochtone bomen en struiken en de hen omringende vegetatie in Helmond optimaal te behouden. 

Zoals u ziet, deze keer doe ik de titel bladgeritsel alle eer aan.